خطای هزینه هدر رفته

فیلم افتضاح بود. بعد از یک ساعت، در گوش همسرم گفتم: «پاشو بریم خونه.» گفت: «به هیچ وجه. قرار نیست سی دلارمان را دور بریزیم.» با اعتراض گفتم: «این توجیه درستی برای ماندن نیست. پولمان همین الان هم خرج شده.»‌ اینجا با خطای هزینه هدر رفته مواجه شده ایم، نوعی طرز فکر اشتباه! چه بمانیم و چه برویم، سی دلار را خرج کرده ایم. بنابراین، این عامل نباید در تصمیم ما نقش داشته باشد.
یکی از دوستانم سال ها از رابطه عاشقانه پرمشکلش، زجر می کشید. نامزدش، بارها و بارها به او خیانت می کرد. هر دفعه هم پشیمان برمی گشت و التماس می کرد که دوستم او را ببخشد. او می گفت: «انرژی زیادی صرف این رابطه کرده ام و کنار گذاشتنش کار اشتباهی است». یک مورد کلاسیک از خطای انرژی هدر رفته. خطرناک ترین حالت خطای هزینه هدر رفته وقتی است که زمان، پول، انرژی یا عشق زیادی صرف چیزی کرده باشیم. این هزینه کردن دلیلی می شود برای ادامه دادن، حتی اگر با موضوعی محکوم به شکست سر و کار داشته باشیم. هر چه بیشتر سرمایه گذاری کنیم، هزینه هدر رفته بیشتر می شود و بیشتر مجبور می شویم، ادامه بدهیم.

سرمایه گذاران اغلب قربانی خطای هزینه هدر رفته اند. بیشتر وقت ها، تصمیم های تجاری شان را براساس قیمت خرید می گیرند. آن ها می گویند: پول بسیار زیادی به خاطر این سهام از دست داده ام، الان نمی توانم بفروشمش. این استدلال غیر منطقی است. قیمت خرید نباید هیچ نقشی داشته باشد. مهم عملکرد آینده سهام و آینده عملکرد سرمایه گذاری جایگزین خواهد بود. به شکل طعنه آمیزی، هر چه سهام ضرر بیشتری بدهد، سرمایه گذاران تمایل بیشتری برای نگه داشتنش دارند. کنکورد، نمونه بارز یک پروژه ناموفق دولتی است. هر دو طرف قرارداد- بریتانیا و فرانسه- از مدت ها قبل میدانستند که تجارت این هواپیماهای مافوق صوت، هرگز به صرفه نبوده، اما کماکان به صرف مبالغ هنگفت ادامه دادند، شاید فقط برای حفظ ظاهر. رها کردن پروژه به منزله پذیرفتن شکست بود. به همین دلیل، اغلب خطای هزینه هدر رفته را اثر کنکورد هم  می نامند. این خطا منجر به اشتباهات پرهزینه و فاجعه آمیزی در قضاوت ها می شود. آمریکایی ها به همین دلیل به حضورشان در جنگ ویتنام ادامه دادند. تفکرشان این بود ما تا الان خیلی چیزها را قربانی این جنگ کرده ایم. اشتباه است اگر منصرف شویم.

«تا این جا آمده ایم …» ، «تا کنون این همه از کتاب را خوانده ام …»، «اما دو سال صرف این دوره کرده ام …» اگر با هر یک از این دوره های فکری مواجه شده اید، یعنی خطای هزینه هدر رفته در گوشه ذهن شما مشغول به کار است. برای تصمیم گیری منطقی باید هزینه هایی را که تا امروز کرده ای، فراموش کنی. مهم نیست تاکنون چقدر سرمایه گذاری کرده ای، فقط ارزیابی ات از هزینه ها و سودهای آینده مهم است.

برگرفته از: کتاب هنر خوب زندگی کردن اثر رولف دوبلی
ترجمه: عادل فردوسی پور، بهزاد توکلی و علی شهروز